Operacje na tekstach
Length
Budowa znaku, kod ASCII
Budowa napisu
Zmiana wielko¶ci liter
Kopiowanie czê¶ci napisu
Szkolne problemy
Length
Funkcja Length zwraca d³ugo¶æ testowanego napisu. Za jej pomoc± mo¿esz oceniæ d³ugo¶æ s³owa wpisanego przez u¿ytkownika Twojego programu.
Budowa znaku, kod ASCII
W pamiêci komputera pojedyncze znaki 'char' s± przechowywane jako jeden bajt. Jest 256 ró¿nych znaków. Ka¿dy z tych znaków ma swój kod liczbowy. W rzeczywisto¶ci w pamiêci s± przechowywane w³a¶nie te kody liczbowe zwane jako kod ASCII. W kodzie tym litera 'A' ma warto¶æ 65, 'B' 66, 'C' 67 itd. Ma³e litery zaczynaj± siê od 97. 'a' ma kod 97, 'b' 98, 'c' 99 itd.
Poni¿szy program pozwala wy¶wietliæ znaki kodu Ascii
program ascii;
var i: Integer;
begin
for i:=0 to 255 do
begin
Write(i:3, ':', char(i),' ');
if (i mod 12=0) then WriteLn;
end;
WriteLn;
WriteLn('Proszê wcisn±æ ENTER');
ReadLn;
end.
Po co te kody? U³atwiaj± pracê. Np. pomagaj± sprawnie zmieniaæ wielko¶æ liter (do kodu znaku wystarczy dodaæ lub odj±æ 32). W³a¶ciwo¶ci te przydadz± Ci jeszcze pó¼niej.
Budowa napisu
Ka¿dy napis -czyli zmienna typu string jest w pewien sposób zapisywana w pamiêci komputera. Sk³ada siê przewa¿nie z 256 bajtów. W Pascalu pierwszy z nich przechowuje d³ugo¶æ napisu, a reszta sam napis jako zbiór znaków typu 'char'.
Dla zmiennej o nazwie: 'napis' o warto¶ci 'Ala ma kota' wygl±da to tak:
| Nr bajtu |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
Co przechowuje |
D³ugo¶æ
napisu,
czyli
liczba
11 |
A |
l |
a |
|
m |
a |
|
k |
o |
t |
a |
Programista ma dostêp do ka¿dej z tych liter za pomoc± odwo³ania takiego jak w tablicy. Gdy chce wy¶wietliæ pierwsz± literê w tej zmiennej, mo¿e napisaæ
WriteLn(napis[1]);
Gdyby napisaæ tzw. rzutowanie (zmianê typu: char na byte) elementu o indeksie 0
WriteLn(Byte(napis[0]));
Otrzymamy 11, czyli to samo, co gdyby¶my napisali:
WriteLn(Length(napis));
Gdyby¶my chcieli wiêc wy¶wietliæ ostatni± literê zmiennej napis, wystarczy napisaæ:
WriteLn(napis[Length(napis)]);
A dlaczego nie mo¿na wpisaæ WriteLn(napis[11]); ? To proste, mo¿emy, ale nie zawsze by to by³a ostatnia litera napisu, dlatego, bo zawarto¶æ zmiennej mo¿e przecie¿ byæ inna! Gdy piszemy programy, musz± byæ one zawsze elastyczne. Nie mog± dzia³aæ tylko dla jednego przez nas okre¶lonego za³o¿enia.
Jak zbadaæ ostatni± literê wczytanego z klawiatury imienia? Teraz jest to proste
ReadLn(napis);
WriteLn(napis[Length(napis)]);
Zmiana wielko¶ci liter
W niektórych programach zachodzi potrzeba zmiany wielko¶ci liter. Np. gdy u¿ytkownik wpisze swoje imiê ma³± liter±, mo¿e byæ mi³o zaskoczony, gdy komputer i tak wy¶wietli je wielk± liter±.
Do zmiany wielko¶ci znaku s³u¿y funkcja UpCase(ch : char); Zmienia ona jednak wielko¶æ pojedynczego znaku a nie ca³ego napisu. ¯eby zmieniæ wielko¶æ ca³ego napisu musimy to zrobiæ rêcznie za pomoc± pêtli.
Je¶li chcemy zmieniæ pierwsz± literê wczytanego napisu, mo¿na u¿yæ:
ReadLn(napis);
napis[1] := UpCase(napis[1]);
WriteLn(napis);
A co je¶li chcemy zmieniæ ca³y napis na du¿y? Wystarczy dodaæ pêtlê, a zamiast cyfry 1 w powy¿szym przyk³adzie, zmienn±, która bêdzie stopniowo zwiêkszana.
ReadLn(napis);
for i:=1 to Length(napis) do
napis[i] := UpCase(napis[i]);
WriteLn(napis);
Kopiowanie czê¶ci napisu
Do kopiowania fragmentów napisu s³u¿y funkcja Copy(napis : string; start, dlugosc : Integer; ).
Oznacza to, ¿e gdy ze zmiennej 'napis' o warto¶ci 'Ala ma kota' chcemy skopiowaæ do innej zmiennej pierwsze 3 litery, u¿ywamy:
Zmienna := Copy(napis, 1, 3);
Mo¿emy oczywi¶cie wpisaæ
WriteLn(Copy(napis, 1, 3));
Najczê¶ciej jednak, musimy najpierw sami wykryæ miejsce, od którego zaczniemy kopiowanie, potem d³ugo¶æ szukanego s³owa a dopiero zacz±æ kopiowaæ.
Szkolne problemy
Odwrócenie liter Jednym z czêsto spotykanych problemów jest napisanie programu, odwracaj±cego kolejno¶æ liter w napisie.
Wystarczy u¿yæ pêtli, która podmieni znak z pocz±tku na znak z koñca i na odwrót, potem zrobi to ze znakiem nastêpnym i nastêpnym a¿ do... koñca napisu? Nie! Gdyby pêtla przesz³a dalej ni¿ za po³owê napisu, zaczê³aby znowu odwracaæ znaki, które przecie¿ ju¿ zosta³y odwrócone. Efektem nic by siê nie zmieni³o, choæ program by³by napisany ogólnie poprawnie. Pêtla odwracaj±ca musi i¶æ od pierwszego znaku, tylko do po³owy napisu.
Inny problem pojawi siê z zamian± znaku z koñca na pocz±tkowy I na odwrót. Jaki to problem? Gdy za znak z pocz±tku podstawimy znak z koñca, to co wstawimy na koniec? Gdyby¶my wstawili teraz znak z pocz±tku, to ju¿ nie jest to znak, który by³ rzeczywi¶cie na poczatku. Trzeba po prostu najpierw zapamiêtaæ znak, który jest na pocz±tku, potem na pocz±tek wstawiæ znak z koñca, a na koniec, ten zapamiêtany.
var s : string;
tmp : char;
i : Integer;
begin
ReadLn(s);
for i := 1 to Length(s) div 2 do {pêtla tylko do po³owy napisu}
begin
tmp := s[i]; {kopiujemy znak z pocz±tku}
s[i] := s[Length(s) + 1 – i]; {wstawiamy znak z koñca na pocz±tek}
s[Length(s) + 1 – i] := tmp; {na koniec wstawiamy kopiê znaku z pocz±tku}
end;
WriteLn(s);
end.
Odwrócenie wyrazów ¯eby odwróciæ kolejno¶æ wyrazów w napisie bêdziemy musieli wyszukiwaæ spacje od koñca napisu. Gdy znajdziemy spacjê, kopiujemy wyraz, który bêdzie za ni± do miejsca, na którym skoñczyli¶my ostatnio i wstawiamy skopiowany wyraz na koniec naszej nowej zmiennej. Idziemy tak a¿ do pierwszego znaku w napisie.
var s, tmp : string;
i, koniec : Integer;
begin
ReadLn(s);
koniec := Length(s); {To jest numer ostatniego znaku na którym koñczymy kopiowanie}
tmp := '';
for i := Length(s) downto 1 do {pêtla od koñca napisu do pocz±tku}
begin
if s[i] = ' ' then {je¶li znajdziemy spacjê}
begin
tmp := tmp + Copy(s, i + 1, koniec – i) + ' '; {doklejanie wyrazu na koniec}
koniec := i – 1;
end;
end;
tmp := tmp + Copy(s, 1, koniec);
WriteLn(tmp);
end.
Kasowanie s³owa Gdy chcemy skasowaæ jakie¶ s³owo trzeba po prostu skopiowaæ wszystko inne.
var s, tmp, wyraz : string;
i, poczatek : Integer;
begin
WriteLn('Podaj napis:');ReadLn(s);
WriteLn('Ktory wyraz skasowac?');ReadLn(wyraz);
poczatek := 1; {To jest numer znaku od którego zaczynamy kopiowanie}
tmp := '';
for i := 1 to Length(s) do
begin
if s[i] = ' ' then
begin
if Copy(s, poczatek, i – poczatek)<> wyraz then {gdy nie kasowany}
tmp := tmp + Copy(s, poczatek, i – poczatek + 1); {kopiujemy}
poczatek := i + 1; {Bêdziemy zaraz kopiowaæ od znaku za spacj±}
end;
end;
if Copy(s, poczatek, Length(s) – poczatek + 1)<> wyraz then
tmp := tmp + Copy(s, poczatek, Length(s) – poczatek + 1);
WriteLn(tmp);
end.
